List kobiet ze spektrum do dziewczyn
Drogie Dziewczyny
Żyjemy już trochę na tym świecie. Jesteśmy w spektrum autyzmu – ale mamy też swoje osobowości, charaktery, powody do radości i smutku. Wiele nas łączy – ale widzimy też oczywiste różnice. Część z nas biologicznie jest kobietami, lecz nie identyfikuje się jednoznacznie z płcią. Niektóre są w stałych związkach (z kobietami lub mężczyznami), inne żyją samodzielnie. Bywa, że wychowujemy dzieci – swoje i/lub naszych partnerów czy partnerek. Mamy różne pasje i zainteresowania. Pracujemy lub nie – zależnie od możliwości. Część z nas uważa się za osoby niepełnosprawne, część nie zgadza się z takim postrzeganiem siebie. Są wśród nas także osoby niepełnosprawne z autyzmem, których niepełnosprawność wynika z innych czynników. Mamy problemy ruchowe, ze wzrokiem, słuchem, intelektem… Jesteśmy bardzo różne.
Wszystkie wiele przeżyłyśmy.
Z okazji Dnia Kobiet nie mamy dla Ciebie bukietu kwiatków, perfum ani czekoladek. Chcemy za to podzielić się naszymi doświadczeniami, które zebrałyśmy dla Was w tym liście… Jeżeli weźmiecie je pod uwagę, być może unikniecie w życiu wielu trudności, które my musiałyśmy pokonać, by żyć.
1. Na swojej drodze mogłaś doświadczyć wielu przykrych sytuacji, może czasami czułaś się winna albo niczego niewarta. Spróbuj popatrzeć na siebie inaczej. Zauważ swoje wspaniałe cechy. Postaraj się odejść od myślenia o sobie jako o człowieku, który wiele innym zawdzięcza, a mało wniósł w cudze życie. Możesz podjąć świadomą pracę nad rezygnacją z poczucia winy. Możesz zacząć budować swoje życie w sposób świadomy, wolny od lęku o każdy gest, każde słowo i zachowanie. Jak wszyscy ludzie, masz swoje mocne i słabsze strony. Skoncentruj się na tym, co możesz. Nie ma rzeczy niemożliwych. Są takie, których nie będziesz chciała próbować osiągać, które wymagałyby zbyt wiele niepotrzebnego wysiłku. Zrezygnuj z nich bez poczucia winy, bez lęku, że to będzie źle o Tobie świadczyło. Wykorzystaj wszystko co masz do tego, by być szczęśliwą, przekuwaj trudności, przeszkody i doświadczenia w unikatowej wartości atuty.
2. Jesteś wartościowym człowiekiem. Jeżeli ktokolwiek próbuje podważać ten fakt, mówić Ci, że do niczego się nie nadajesz, masz prawo kazać mu przestać – lub po prostu zmienić towarzystwo. Nie pozwól nikomu wmówić Ci, że Twoje życie będzie pełne i szczęśliwe tylko wówczas, gdy będziesz realizować cudze pomysły, plany, idee. Masz swój umysł i jest on naprawdę jedyny w swoim rodzaju.
3. Nikt nie ma prawa żądać od Ciebie więcej, niż chcesz mu dać. Kobiety z autyzmem bywają podatne na manipulację; czasami ją widzą, ale ze względu na chęć bycia w grupie, tęsknotę za bliskością czy spełnienie społecznych oczekiwań poświęcają swoje granice. Jeżeli jesteś osobą ufną, może nawet trochę naiwną, wówczas masz do tego prawo, ale pamiętaj, że ludzie dookoła potrafią być naprawdę bezduszni. Próbuj nie zatracić realnego oglądu rzeczywistości. Jeżeli coś wygląda na zbyt piękne, by mogło być prawdziwe – prawdopodobnie takie właśnie jest: nieprawdziwe.
4. Być może jesteś nieufna, obronnie nastawiona do świata. Pozornie może Ci to zapewniać większe bezpieczeństwo. Wiedz jednak, że konfliktów międzyludzkich nie da się uniknąć. To, w jaki sposób mierzymy się z konfliktami, pokazuje naszą naturę. Unikanie głośnego wyrażania własnych opinii, uczuć czy myśli nie jest rozwiązaniem. Wyolbrzymianie albo minimalizowanie tych różnic, czy obciążanie za ten fakt winą drugiego człowieka także nie prowadzi do niczego dobrego. Odważne i spokojne uznanie, że masz prawo do innego zdania, oraz zrozumienie i uszanowanie opinii drugiego człowieka mogą Ci pomóc w czerpaniu radości z różnorodności istniejących na tym świecie. Jeżeli jednak druga strona nie potrafi tak do tego podejść i dąży do trwania w konflikcie, czasami zdrowiej jest odejść i podążać swoją drogą.
5. Szanuj swoje pasje. One są naprawdę ważne i wartościowe, niezależnie od tego, co mówią inni ludzie. Wśród nas są osoby z bardzo różnymi zainteresowaniami. Wiele z nas przeżywało chwile, gdy próbowano nas przekonać, że wszystko, co nas pasjonuje, jest niewłaściwe lub infantylne. Pozwól sobie cieszyć się tym, co dla Ciebie ważne, i nie słuchaj negatywnych komentarzy.
6. Każda z nas ma swoje granice. Mamy prawo je mieć. Dobrze jest być ich świadomym. Warto zastanowić się, co akceptujesz w relacjach z innymi ludźmi. Zawsze masz prawo do szacunku! Bądź uważna na impulsywność, zarówno Twoją, jak i innych ludzi. Pozostawiaj sobie przestrzeń na przemyślenia, refleksje, daj także ten czas innym. Nie pozwól, aby czyjaś impulsywność naruszała twoje granice.
7. Szczególnie zdradzieckim i trudnym dla kobiet z autyzmem zjawiskiem jest bierna agresja. Prawdopodobnie myślisz logicznie i z trudem przychodzi Ci rozwikływanie „podwójnych komunikatów”. Tymczasem bierna agresja to nic więcej, jak zbiór sprzecznych wzajemnie komunikatów, które są do Ciebie wysyłane. Bądź czujna, jeżeli ktoś ostentacyjnie okazuje Ci brak zainteresowania, jednocześnie szukając informacji na ten sam temat gdzie indziej. Nie lekceważ takich przejawów jak manipulowanie Twoim czasem – powtarzające się spóźnienia, brak reakcji na Twoje wiadomości itp. Zwłaszcza jeśli zauważysz przy tym żądanie od danej osoby niezawodności z twojej strony w każdej sytuacji.
8. Bądź szczególnie wyczulona na sytuacje, gdy w jednym zdaniu lub wypowiedzi spotykasz się z pozytywnym i negatywnym przekazem. Możesz usłyszeć na przykład, że „świetnie coś robisz… jak na kogoś takiego, jak Ty”. Nie zgadzaj się na to. Takie zachowania, jeżeli często ich doświadczasz, zostawiają rany w Twojej emocjonalności.
9. Może tak być, że twoje talenty, szybkość myślenia, zdolność do sprawnej analizy, dostrzeganie szczegółów i wzorców będą dostrzegane przez różnych ludzi. Może być tak, że Ty sama od lat nie zauważasz swoich możliwości intelektualnych. To ważne, abyś była ich świadoma. W przeciwnym razie możesz narazić się na zainteresowanie ze strony niebezpiecznych ludzi. Takich, którzy mogą użyć Twoich możliwości, raniąc Cię głęboko, oczekując uległości albo przejmując kontrolę nad Twoim życiem. Zaakceptowanie i dostrzeżenie swoich realnych wartości może Cię przed tym uchronić.
10. Za chwilę wkroczysz lub niedawno wkroczyłaś w dorosłe życie. Wiele kobiet ze spektrum autyzmu charakteryzuje się specyficzną urodą, która sprawia, że wyglądamy na młodsze niż jesteśmy w rzeczywistości. Nasza społeczna niedojrzałość też często sprzyja takiemu wizerunkowi. Mimo to pamiętaj! Nie jesteś dzieckiem. Nikt nie ma prawa traktować Cię jak dziecko, a w szczególności karać w relacjach międzyludzkich. To niestety częsty sposób na uwikłanie kobiety ze spektrum. Kary mogą być różne – naucz się je rozpoznawać i reaguj stanowczo. Masz prawo do błędów i masz prawo sama wyciągać z nich wnioski. Nie pozwól się „wychowywać”. Jesteś autonomicznym człowiekiem</p style=”text-align: justify;”>
11. To, na co szczególnie powinnaś uważać, to tak zwane projekcje. Bardzo często padamy ich ofiarą. Jesteśmy skłonne przyjmować to, co ludzie do nas mówią, jako prawdę – tymczasem zdarza się, że przypisuje nam się intencje czy cele innych osób. Najczęściej projektujący będzie starał się obciążyć właśnie Ciebie swoimi wadami, błędami czy intencjami. Nie wierz w to. Oddzielaj siebie od drugiego człowieka. Zaufaj sobie.
12. To, jak ludzie mówią o innych, świadczy o nich samych. Możesz złudnie uwierzyć – gdy jesteś idealizowana, a jednocześnie słyszysz skargi na innych oraz nieufność wobec innych – że macie ze sobą tak wiele wspólnego… Kobiety ze spektrum bardzo często doświadczają w życiu trudnych relacji. Jednak pamiętaj – jeżeli ktoś opowiada Ci, jak bardzo wszyscy wokół są dla niego niedobrzy i tylko Ty jedna jesteś inna… To najczęściej paskudna manipulacja, mająca na celu zdobyć Twoje zaufanie i wdzięczność. Cena może być bardzo wysoka.
13. Większość kobiet ze spektrum ma różne trudności w życiu. Może jest Ci ciężko załatwiać codzienne sprawy. Pamiętać o zobowiązaniach i terminach. Może doświadczasz lęku w przestrzeni publicznej, może potrzebujesz czasami pomocy?… Chcemy Ci powiedzieć, że masz prawo oczekiwać pomocy, że to nic złego – i często jest bardzo potrzebne. Tkwienie w osamotnieniu w obliczu własnych problemów jest bardzo wyczerpujące i zazwyczaj tylko pogarsza sytuację. Pamiętaj jednak – wsparcie jest zawsze bezwarunkowe i uwzględnia Twoje realne potrzeby. Próby narzucania własnych rozwiązań to kontrola, nie pomoc.
14. Z racji swojej odmienności rozwojowej możesz być (niestety) przyzwyczajona do tego, że jesteś publicznie oceniana. Mogli to robić wobec Ciebie rodzice, nauczyciele, terapeuci… To powoduje, że często kobiety ze spektrum nie potrafią reagować w sytuacji, gdy publiczne i krytyczne oceny pojawiają się w relacjach z innymi ludźmi. Stają się łakomym kąskiem dla ironicznych prześmiewań, publicznego sarkazmu i dotkliwych uwag. Jednocześnie nie będziesz miała prawa do żadnej, najmniejszej krytyki w drugą stronę. Naucz się rozpoznawać taką formę przemocy. Oszczędzi Ci to wiele przykrości i cierpienia.
15. Żyjemy w kulturze kłamstwa. Prawdopodobnie przez całe życie słyszałaś, że kłamanie jest złe, lecz może zdążyłaś już zauważyć, jak bardzo powszechnie ludzie to robią. Zwróć uwagę na tę tendencję w najbliższych relacjach. Zwróć uwagę szczególnie na ludzi, którzy wydają się wierzyć w każde kłamstwo, konfabulację i przekręcanie faktów, którymi się posługują. Są szczególnie niebezpieczni. Będą próbować przekonywać wszystkich do swoich wersji wydarzeń. I uwierz… są w tym naprawdę dobrzy.
16. Zaufaj swoim emocjom. Wiemy, że to niełatwe. Większość kobiet ze spektrum doświadczyła w życiu wielokrotnie ignorowania ich emocji lub zaprzeczania im. Jednak pamiętaj – jeżeli ustawicznie czujesz się smutna w relacji, jeżeli się boisz, jeżeli nie wiesz, co może się wydarzyć – naprawdę to czujesz, zaufaj swoim emocjom.
17. A teraz najważniejsze, a zarazem najtrudniejsze. Zdecydowana większość kobiet ze spektrum autyzmu doświadczyła w życiu przemocy seksualnej lub nadużycia. Prosimy Cię, pamiętaj, że masz prawo nie chcieć, nie zgadzać się, odmawiać, nie akceptować czegokolwiek w tej sferze życia. Nikt nie ma prawa zmuszać Cię do niczego, przekonywać i negocjować z Tobą Twoich odczuć, szantażować i manipulować Twoim poczuciem własnej wartości. Nikt.
18. Form przemocy jest mnóstwo. Możesz się z nimi spotkać także w najbliższym otoczeniu. Mają to do siebie, że bardzo silnie odbijają się na tym, za kogo będziesz się uważała. Mogą powodować coraz większy dysonans między postrzeganiem siebie a Tobą realną. Każda forma przemocy może wpłynąć na Twoje poczucie własnej tożsamośc. Dlatego warto nauczyć się rozpoznawać jej przejawy.
19. Masz prawo dojrzewać we własnym tempie. Nie musisz się z nikim porównywać, nie musisz się także zgadzać na bolesne porównania. Czasem warto poczekać na różne doświadczenia. Czasem warto poczekać na prawdziwą przyjaźń. Kiedy jesteśmy bardzo młodzi, mamy małe możliwości świadomego doboru znajomych. Zwykle otaczają nas ludzie ze szkoły, najbliższej okolicy – po prostu przypadkowi. Im mamy więcej lat, tym większy mamy wpływ na to, kogo poznajemy, z kim utrzymujemy kontakty. Nie zawsze będziemy przyjaźnić się z ludźmi w swoim wieku. Co szczególnie ważne – nie ulegaj przekonaniu, że prawdziwa przyjaźń możliwa jest tylko z inną kobietą. Wiele z nas ma naprawdę pozytywne doświadczenia przyjaźni z mężczyznami.
20. Większość z nas ma potrzebę przynależności do grupy oraz potrzebę bliskości, ale relacje są zdrowe tylko wówczas, gdy nie wpływają destrukcyjnie na to, jak same siebie postrzegamy. Tożsamość społeczna ma wartość, gdy szanuje indywidualne potrzeby Twoje, moje, każdej z nas. Krótko mówiąc: jesteś wartościowa i zasługujesz na szacunek taką, jaką jesteś.
Jesteś wyjątkową kobietą. Jesteś w spektrum autyzmu – inaczej postrzegasz i inaczej myślisz, niż większość ludzi. Wszystkie te sprawy, które zawarłyśmy w naszym liście do Ciebie, powinny być znane młodym dziewczynom. Niestety, z własnego doświadczenia wiemy, że bardzo często dowiadujemy się o nich zbyt późno. Niektóre z nas dopiero w czwartej dekadzie życia (albo później) zorientowały się, jak bardzo ważne jest rozumienie tych zasad. Zazwyczaj opłaciłyśmy to depresją, problemami psychosomatycznymi, zaburzeniami lękowymi. Niektóre z nas latami walczyły, lub walczą, z zespołem stresu pourazowego – a przecież żadna z nas nie była na wojnie. Nie pozwól, żeby Twoje życie stało się polem bitwy.
Wiemy, jak ciężko osobom w spektrum uczyć się na cudzych doświadczeniach. Bardzo często jest naprawdę trudno zobaczyć analogię do własnych doświadczeń. Być może w tym liście też nie będzie łatwo ich odnaleźć, dlatego starałyśmy się dokładnie opisać najważniejsze dla nas kwestie, czasami bardzo bolesne.
Chcemy Ci powiedzieć jeszcze jedno: warto szukać dla siebie wsparcia osób o podobnych przeżyciach. Nie musisz być sama, lecz jeśli Twoim wyborem jest samotność – nie wstydź się takiej decyzji. Masz prawo do godnego i szczęśliwego życia.
PS. Jeśli jesteś dorosłą kobietą ze spektrum autyzmu, możesz pomóc, podpisując się pod tym listem. Prześlij nam swoje dane na adres list@prodeste.pl a zamieścimy tutaj Twój podpis.
Udostępnij!
[addtoany]
Podpisano:
Alicja, zapalona skrzypaczka, szczęśliwa żona i mama z zespołem Aspergera
Ania, szczęśliwa żona i matka, lekarka z zespołem Aspergera
Małgorzata, miłośniczka anime i przyrody, osoba w spektrum autyzmu, niebinarna płciowo, w stałym związku z osobą ze spektrum
Joanna, matka, pedagog, naukowiec z zespołem Aspergera
Ola, mama z zespołem Aspergera, żona, manager w autystycznym domu, pracująca na przekucie swego nietypowego doświadczenia i pasji w atuty
Bożena, człowiek w spektrum, pedagog, pracownik naukowy
Agnieszka, plastyk/informatyk/Star Trek maniak/ASD
Aldona, matka, pedagog i terapeuta, badacz, strażniczka autystycznego ogniska domowego, kobieta w spektrum
Ewa, dziewczyna w spektrum, działaczka feministyczna, lesbijka
Kamila, ratownik medyczny, kobieta w spektrum, matka
Angie, kobieta w spektrum autyzmu z diagnozą Zespołu Aspergera
Emilia, kobieta ze zdiagnozowanym Zespołem Aspergera, matka, przyszła szczęśliwa żona
Joasia, kobieta w spektrum z doświadczeniami takimi, jak w liście
Sylwia AspiePozytywna
Ola, matka, żona, pracoholiczka-perfekcjonistka, kobieta w IT
Olga, z zespołem Aspergera, pasjonatka ornitologii i edytowania Wikipedii, osoba z kręgów LGBT+
Ludmiła, osoba w spektrum autyzmu
Magdalena, ASPIE
Gosia, żyjąca spokojnie i szczęśliwie kobieta w spektrum autyzmu
Ania – kobieta ze spektrum autyzmu z diagnozą Zespołu Aspergera, mimo różnych trudności szczęśliwa w związku, ekonomistka, na co dzień realizuję się jako agent ubezpieczeniowy.
Zgodnie z tytułem piosenki Lady Gagi ” Born this way” – urodziłam się na swój sposób i jestem z tego dumna !
Dominika, dumna autystka
Małgosia
Kinga, wychodząca z mroku nieistnienia
Weronika, pasjonatka życia, dumna mieszanka spektrum i kobiety z krwi i kości
Dagmara/Coś smacznego i niedrogiego/Gary to moja specjalność ???? Aspi ❤
Aleksandra – inżynier, laborantka i miłośniczka rollercoasterów
Natalia, niedawno zdiagnozowana uczy się siebie na nowo
Ewa, mama, która dzięki diagnozie dziecka odkryła siebie
Katka -wieczna poszukiwaczka, niezdiagnozowana, ale dzięki moim dwóm synom z Zespołem Aspergera, poznałam i zaakceptowałam siebie
Marta
Natasza ???? mama, żona, ratownik medyczny! Mam aspergera i dobrze mi z tym!!!!
Dagmara, szczęśliwa matka i żona
* Część osb zdecydowała się zachować anonimowość z uwagi na obawy przed prześladowaniem w środowisku. Stosując zasady zawarte w naszym liście, przyczyniasz się do zmniejszania dyskryminacji osób ze spektrum w społeczeństwie.
Udostępnij!
[addtoany]
Jesteś kobietą ze spektrum?
możesz podpisać ten list
rozpowszechniaj go swobodnie
Jesteś mężczyzną ze spektrum?
udostępniaj ten list, gdzie tylko możesz w mediach społecznościowych w szkołach, przedszkolach pomóż zwiększać świadomość na temat sytuacji kobiet z autyzmem wyraź swoje poparcie komentując nas w mediach społecznościowych jesteś nam potrzebny
Jesteś osobą neurotypową?
udostępniaj ten list, gdzie tylko możesz w mediach społecznościowych w szkołach, przedszkolach pomóż zwiększać świadomość na temat autyzmu
Udostępnij!
[addtoany]